دوره عجیبی است. تردید در رشته تحصیلی و نگرانی در مورد انتخاب شغل یا همسر راحتت نمی‌گذارند. این تردیدها بعد از انتخاب هم دست از سر طرف بر نمی‌دارند. با چند مشکل کاری، تردید در انتخاب شغل به سراغش می‌آید و با اولین بحث خانوادگی، تردید در مورد انتخاب همسر و جایگاه متفاوت خانوادگی و طبقاتی او و همسرش و ...در این دوره پر از دغدغه به خیلی از کارهایی که اساس جامعه به شمار می‌آید تردیدآمیز نگریسته می‌شود. بسیاری از جوانان نمی‌دانند که با چه شخصی می‌توانند زیر یک سقف زندگی کنند و احساس خوشبختی داشته باشند.
احساس خوشبختی در برخی افراد آن‌قدر نسبی و پرتلاطم است که با کوچک‌ترین اتفاقی رنگ عوض می‌کند. یک زوج جوان در شرایطی می‌توانند گام‌های دیگر زندگی خود را به درستی بردارند که در مورد بدیهیات و اصول اولیه زندگی خود به نتیجه و اشتراک نظر رسیده باشند. به دنبال رعایت این اصل مهم است که آنها می‌توانند به موضوعات دیگری مثل بچه‌دار شدن بیندیشند. این طرز فکر که وجود بچه در زندگی موجب از بین رفتن اختلافات می‌شود قابل تعمیم نیست و از سوی دیگر، ممکن است موجب ایجاد اختلافات جدیدی بشود. البته زوج‌های جوان زیادی نیز هستند که پیش از بچه‌دارشدن بر سر موضوعات خرد و کوچک مشاجراتی داشته اند، اما پس از ورود بچه به زندگی آنها، شرایط بهتری برای خود ایجاد کرده‌اند.
باید یادمان باشد که هر فرزندی ممکن است در مورد علت وجودی خود از پدر و مادرش بپرسد و والدین او در شرایطی می‌توانند پاسخ قانع کننده‌ای به او بدهند که او نیز در احساس مثبت آنها از وجود خود شریک باشد
گرچه به احادیث و روایات و اقوالی که در مورد برکات حضور فرزند در خانواده ذکر می‌شود احترام می‌گذاریم، نباید دقت و تعمق در شرایطی را که فرزندی به خانواده اضافه می‌شود از یاد ببریم. طبیعی است كه زوجی که از زندگی در کنار هم احساس رضایت ندارند با وجود بچه تنها در دعوای خود به یادگیری خواهند پرداخت. زوجی که از منابع درآمد، شغل و پایگاه اجتماعی و اقتصادی خود مطمئن نیست با به دنیا آوردن بچه خطر بزرگی در حق خود و فرزندش کرده است.
همگی اذعان داریم که بچه‌دارشدن، احساس روحانی مادری و شیرینی مسئولیت‌پذیری پدرشدن احساسات بی‌بدیلی است که نمی‌توان آن را با هیچ نعمت دیگری مقایسه کرد، اما باید یادمان باشد که هر فرزندی ممکن است در مورد علت وجودی خود از پدر و مادرش بپرسد و والدین او در شرایطی می‌توانند پاسخ قانع کننده‌ای به او بدهند که او نیز در احساس مثبت آنها از وجود خود شریک باشد. بچه‌دار شدن آغاز راهی است که تا پایان عمر باید برای آن پاسخگو بود. در شرایط جدایی، بیکاری، اعتیاد، ناهنجاری‌های اخلاقی و مشکلاتی از این دست، پاسخ به این سؤال سخت خواهد بود.
لذا توصیه می کنیم پیش از تصمیم برای بچه دار شدن و بارداری به یک ارزیابی همراه با همسرتان بپردازید.
اینكه پاسخ شما به این سوالات مثبت یا منفی باشد، به هیچ وجه نمی تواند مشخص كند كه ارتباط شما با كودك خودتان چگونه خواهد بود؛ اما اگر كمی درباره این سوالات فكر كنید، می توانید به برخی از فرضیات خود پس از فرزند دار شدن پی ببرید.
آیا شما زمانی را به گذراندن با كودكان اختصاص می دهید؟ آیا از این كار لذت می برید؟
شما با كودكان در كدامین گروه سنی، احساس راحتی بیشتری می كنید؟ به سمت كدام گروه سنی از كودكان جذب می شوید؟
اگر با یك گروه سنی خاص از كودكان راحت نیستید، این امر ممكن است بیانگر مشكلاتی در كودكی خود شما باشد كه باید حل شوند. همچنین، توجه به این سوالات می تواند یك تست واقع بینانه بسیار خوب باشد: اگر بچه دار شوید، برای همیشه یك پدر یا مادر شده اید و نمی توانید از بچه ها فقط در آن سنینی كه "ناز و بامزه" هستند، نگهداری كنید!
نظر شما در مورد مسوولیتها و تعهدات والدین چیست؟
این سوال به شما كمك می كند تا لازمه های پدر یا مادر بودن را شناخته و مشخص كنید كه آیا می توانید با این موارد كنار بیایید یا خیر؟
چگونه با استرس كنار می آیید؟ آیا چیزی هست كه دوست داشته باشید كودك شما شاهد آن باشد؟ چگونه این روش كنار آمدن با استرس را فرا گرفته اید؟ میزان استرس شما می تواند بر كودكان و همچنین توانایی شما در ایفای نقش خود به عنوان پدر یا مادر، اثر بگذارد.اگر احساس می كنید كه نمی توانید استرس خود را به خوبی مدیریت كنید، اكنون زمان مناسب برای یاد گرفتن تكنیك ها و مكانیسمهای مناسب جهت كنار آمدن با استرس، فرا رسیده است.
آرزوهای شما در مورد پدر یا مادر شدن چیست؟ اگر به آرزوهای خود نرسید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
دقت كنید كه اگر بچه دار شوید، غیر از در آغوش گرفتن كودك یا خندیدن با او، وظایف بسیار زیاد و شاید خسته كننده دیگری نیز هست كه بر عهده شما قرار می گیرد. زمانهای سخت و ناامید كننده هم وجود دارند و البته كودكان شما نیز ممكن است دقیقا همان چیزی كه شما انتظار دارید، از آب در نیایند.
از چه چیزهایی می ترسید؟ از چه مواردی نگران هستید؟ اگر یكی از این موارد واقعا در زندگی شما رخ بدهد، چه اتفاقی برای شما و كودكتان خواهد افتاد؟
شما نمی توانید نگرانیهای خود را پیشاپیش حل كنید. برخی از جنبه های بچه دار شدن، نگران كننده هستند. در واقع، كاری كه شما می خواهید انجام دهید، مسوولیت زیادی را بر عهده شما قرار خواهد داد. اما توجه به این موارد در این زمان، می تواند به شما كمك كند تا آنها را مطرح كرده و مورد بررسی قرار دهید.
تا چه حد می خواهید مشابه با پدر و مادر خودتان رفتار كنید؟ اگر می خواهید متفاوت باشید، چقدر و چرا؟
والدین ما، بهترین الگوهایی هستند كه برای تربیت و بزرگ كردن كودك، پیش روی خود داریم. برخی از تجربه ها یا درسهای آنها مثبت بوده و برخی دیگر منفی بوده اند. دورانی را كه با والدین خود زندگی می كرده اید بررسی كنید و ببینید كه از موفقیتها یا شكستهای آنها چه درسهایی می توانید بگیرید.
به عنوان یك كودك، نظرتان در مورد پدر و مادر خوب چه بود؟ چه كسانی را "والدین خوب" می دانستید؟
این نیز یك سوال دیگر است كه می تواند به شما كمك كند تا انتظارات خود را از والدین، مورد بررسی قرار دهید و پیش فرضهایی را كه ممكن است مناسب یا مفید نباشند، دور بریزید.
پیامبر صلی الله علیه وسلم: خانهاى كه كودك در آن نباشد ، بركت ندارد.
تاریخچه خانوادگی شما
این سوالات به شما كمك خواهند كرد تا احساسات سركوب شده ای را كه بر فرآیند تصمیم گیری شما تاثیر می گذارند، شناسایی كنید. در اغلب موارد، مشكلات حل نشده یا احتمالا شناخته نشده ای كه ناشی از شكستهای اوائل زندگی هستند، سدی برای تصمیم های بزرگ خواهند بود. یكی از این تصمیم های بزرگ می تواند تصمیم برای بچه دار شدن باشد.
از چه چیزی از دوران كودكی لذت می برده اید؟ از چه چیز یا چیزهایی لذت نمی برده اید؟
از كدام رفتارها یا عملكردهای والدین خود، بسیار راضی و خوشنود بوده اید؟ كدام كارهای آنها به نظر شما چندان خوب نبوده است؟
آیا یكی از والدین (یا یكی دیگر از اعضای خانواده) در دوران كودكی شما به بیماری سخت یا كشنده ای مبتلا بوده است؟ آیا این مشكل، شما را شدیدا تحت تاثیر قرار داده است؟
مشكلات حل نشده دوران كودكی، سدی در برای تصمیم های بزرگ می باشند. یكی از این تصمیم های بزرگ می تواند تصمیم برای بچه دار شدن باشد.
ارزشهای شما
این سوالات به شما كمك خواهند كرد تا گرایشها و ارزشهایی را كه به پدر یا مادر بودن مربوط می دانید، مشخص كنید. همچنین این سوالات به شما كمك خواهند كرد تا تفاوتهای (احتمالی) بین خود و همسرتان را شناسایی كنید.
دوست دارید از كدام مواردی كه از والدینتان یاد گرفته اید، صرف نظر كنید؟ كدام موارد را دوست دارید حفظ كنید؟
ترجیحات شما برای كودكانتان، چه مواردی هستند؟ به عنوان مثال، آیا دوست دارید كه آنها تحصیلات دانشگاهی داشته باشند؟ دوست دارید چه ارزشهایی را به آنها القا كنید؟
همه ما، به همراه مجموعه ای از ارزشها (ارزشهایی كه عموما ناگفته هستند) به استقبال بچه دار شدن می رویم. این سوال به شما كمك می كند تا آرزوها و رویاهایی را كه برای كودك خود دارید، مشخص و روشن سازید.
در مورد تربیت كودكان، چه فكر می كنید؟
شما می توانید پاسخ خود را برای این سوال بنویسید، از همسرتان نیز بخواهید تا این كار را انجام دهد و سپس پاسخهای خود را با یكدیگر مقایسه كنید. این مورد، یكی از مواردی است كه پدر و مادرها معمولا بر سر آن با یكدیگر اختلاف نظر دارند. البته باید بدانید كه حتی اگر اكنون هم در باره این موارد با یكدیگر صحبت كنید، مانع از بروز اختلاف در آینده نخواهد شد؛ اما این كار (صحبت درباره نحوه تربیت كودك) فرصتی را برای تعیین برخی حدود و همچنین تعیین نسبی آنچه می خواهید انجام دهید، فراهم می كند.
شما پس از بچه دار شدن نمی توانید هر كاری را كه دوست دارید، در هر وقتی كه دوست دارید (مانند دوران پیش از حاملگی) انجام دهید؛ بلكه باید اثرات آن را بر كودكان خود نیز در نظر بگیرید. آنها باید اولویت اول شما باشند و اینگونه هم خواهند بود. آیا برای این مورد آمادگی دارید؟
زندگی شما و تغییراتی كه ممكن است در آن رخ دهد
پاسخ دادن به این سوالات، موجب می شود كه درك مناسبی از واقعیتهای عملی وضعیت زندگی خود به دست آورید. شما باید این واقعیتها یا شاید در برخی موارد، محدودیتها را پیش از اقدام برای بچه دار شدن، در نظر بگیرید.
با افرادی كه تصمیم گرفته اند بچه دار نشوند، همین طور با افرادی كه تصمیم گرفته اند بچه دار شوند، صحبت كنید. حرفهایی كه آنها می زنند، چه تاثیری بر شما می گذارد؟ درباره صبحتهای آنها، چه احساسی دارید؟
البته ما توصیه نمی كنیم كه بر مبنای حرفهای دیگران تصمیم بگیرید، اما گوش دادن به صحبتهای دوستان و آشنایان در مورد انتخاب شان، می تواند مسائل جدیدی را برای شما مطرح كند كه شاید تاكنون متوجه آنها نبودید یا اصلا به آن فكر نمی كردید. شاید ذهنیت ناگفته ای در شما وجود داشته كه با شنیدن آن از زبان دیگری بهتر بتوانید آنرا پردازش كنید.
تا چه حد از كمك و پشتیبانی دیگران برخوردار هستید؟
بدیهی است كه برای بزرگ كردن و تربیت كودك خود به كمك تعداد زیادی از افراد نیاز ندارید، اما اگر چند نفر را در اطراف خود داشته باشید كه در مواقع ضروری بتوانید به آنها تكیه كنید، برای شما بسیار مفید خواهد بود. بزرگ كردن كودكان به تنهایی و بدون كمك دیگران، بسیار دشوار خواهد بود. آیا همسر، اعضای خانواده یا دوستانی در نزدیكی خود دارید كه بتوانید روی كمك آنها حساب كنید؟ كمكهای آنها، پیش نیازی برای بچه دار شدن محسوب نمی شود، اما می تواند یك مكمل بسیار مناسب و مهم باشد.
از اوقات فراغت خود، چه استفاده ای می كنید؟ اگر اصلا اوقات فراغت نداشته باشید، چه كار خواهید كرد؟
این مورد، یكی از واقعیتهایی است كه پس از بچه دار شدن در عمل با آن مواجه خواهید شد. شما پس از بچه دار شدن نمی توانید هر كاری را كه دوست دارید، در هر وقتی كه دوست دارید (مانند دوران پیش از حاملگی) انجام دهید؛ بلكه باید اثرات آن را بر كودكان خود نیز در نظر بگیرید. آنها باید اولویت اول شما باشند و اینگونه هم خواهند بود. آیا برای این مورد آمادگی دارید؟
فكر می كنید زندگی شما با چه تغییراتی مواجه خواهد شد؟
روشن است: تغییراتی در زندگی شما رخ خواهد داد كه بازگشت پذیر نخواهد بود. اكثر والدین می گویند كه این تغییرات مثبت بوده اند، اما میزان تاثیر بچه دار شدن بر وقت، انرژی، آرزوها و تمایلات شما، بسیار شدید خواهد بود. زمانی را به فكر كردن در مورد زندگی جدیدی كه می خواهید تجربه كنید، اختصاص دهید.
نظرات